Boerhoorn
In Drenthe wordt al eeuwen op een boerhoorn geblazen. Dit gebeurde in veel boerschappen en esdorpen.
Waren er belangrijke mededelingen dan werden die aangekondigd met het boerhoorn. Moesten de wegen ‘geslecht’ worden (‘slichten’) of sneeuw geruimd, dan werd de mannelijke bevolking bijeengeblazen door de volmacht van de Boermarke. In sommige dorpen blies die boer op het boerhoorn die het volgend jaar de bolle ( stier) had. Zo is het Drents gezegde ontstaan: “Het boerhoorn geet de bolle veuruut.”
![]() |
Je zou de boerhoorn “Het oudste mobieltje” kunnen noemen. De kenmerken van een mobieltje zijn namelijk:
• Je kunt hem in je broekzak overal mee naar toenemen.
• Als je hem gebruikt kun je de hele wereld bereiken
Aan deze beide voorwaarden voldoet de boerhoorn, immers de wereld voor een Drentse boer was niet groter dan zijn eigen boerschap.
Ook werd men zo bijeengeroepen voor belangrijke vergaderingen of voor het helpen van een zieke buurman, ‘naoberschöp’. En vooral werd de hoorn geblazen bij de start en het einde van het zaaien en oogsten op de gemeenschappelijke es. Men verbouwde immers op de es allemaal hetzelfde gewas.
In sommige dorpen werden de mannen bijeengebracht door het ‘boerbriefie’ of de ‘kerkklok’. Dit laatste gebeurde in Diever.
De boerhoorn is van oorsprong een koehoorn (zie afbeelding). Tevens werden houten en koperen (messing) hoorns gebruikt. Deze zijn groter waardoor het een groter bereik kreeg en dat was nodig want ook de boerschap werd natuurlijk steeds groter.
![]() |
![]() |
Een houten boerhoorn heeft dezelfde vorm en grootte als de oudst bekende Nederlandse midwinterhoorn. (13e eeuw zie ook bij Archeologische vondsten.) De afbeelding geeft een boerhoorn weer van appelhout en is 47 cm lang.
Onze stelling is: “De oorspronkelijke zogenoemde midwinterhoorn is een boerhoorn.” Het boerhoorn kan tweetonig zijn, dat ligt aan de blazer.
De boerhoorn van de nog steeds actieve boermarke van Eemster(Bij Dwingeloo Drenthe). Op deze zeer oude hoorn zijn de initialen gekrast van de diverse “Volmachten”. Tegenwoordig is dat de voorzitter, Jan Jaap van Nes. Hij blaast op de boerhoorn ten teken dat de vergadering van de boermarke is geopend.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |